Category: बंधमुक्त

  • Can I ask you to be…, October?

    Can I ask you to be…, October?

    Can I ask you to be..., October?

    I reached my office this morning and turned the calendar. Today’s October 1st, and I was particularly looking for a good start to the day. Lines on the new page were,

    हा कोलाहल
    केवढी खदखद,
    आतल्या आत..

    This chaos
    simmering unrest,
    contained within….

    I was just staring at those lines for some time. Yes, I have written this haiku, back in 2023, when I was writing for the desk calendar of 2024. I had designed this calendar pairing these lines to the months, and yet this particular haiku struck a chord as I turned the page.

    It’s a contrast…

    I kept thinking why would I put these lines for the month of October while designing. I am in exactly the opposite state of mind today. Calm, happy and energised with the nice short trip to Kolkata for Blogchatter Retreat. It was an exhilarating experience. I will write more about that in some other post. Emotions in this haiku are exactly opposite to what I am feeling right now.

    October is the month of celebrations, we usually celebrate Navratri and Durga Pooja during this month with a chance of celebrating some of the Diwali days too. Kolkata was bustling with the preparations of Pujo and every corner now hosts a bamboo skeleton for Pandals. I am sure Gujrat must have already started humming the garba tunes and preparations are in full swing. Even in Pune, there are some preparations going on to welcome Mata ji. Even if October comes with a blazing rise in heat after monsoon showers, these festivities make it bearable.

    October, I have some expectations from you.

    If you may, please be calm and quiet when you are free for these celebrations, I have got 4 new books from Kolkata. I am very excited to immerse myself into Ritwik Ghatak’s writing and show my love to my fellow bloggers who have written stories for “Blogchatter Book of Love” anthology. So, if you please, don’t throw any curve balls onto me and let me read peacefully.

    What? About Tagore’s Gitanjali?

    Yes, I agree, Gitanjali poems are not to be read cover to cover. So, I intent to read them leisurely, one at a time! Thanks for suggesting anyway.

    Books I got from Kolkata, 2024 (One more is in transit)

    Top post on Blogchatter

    So if I may request, can I ask you to be a bit calmer, October?

    This post is a part of Blogchatter Blog Hop. Checkout more of my writings here, and to listen to my poetry audiobook, checkout this.

  • हो, जग सुंदर आहे!

    हो, जग सुंदर आहे!

    पावलो पावली जाणीव होते, हो, जग सुंदर आहे!

    जग सुंदर आहे जेव्हा तुम्ही सकाळी उठता आणि काही पक्षी तुमची गॅलरीमध्ये वाट बघत असतात.
    हे सुंदर जग शीतल होतं जेव्हा अचानक तळपत्या सूर्यासमोर आलेला एक कृष्णमेघ तुमच्या डोक्यावर सावली धरतो.
    कधी तरी दमून भागून घरी आलात की न मागता तुमच्यासमोर चहा/कॉफीचा वाफाळता कप येतो. किंवा अचानक पाणीपुरी पार्टी ठरते. तेव्हा जग खरंच सुंदर असते.
    अर्थात जग सुंदर होतेच जेव्हा तुमच्या जवळ तुमचा हक्काचा जिवलग असतो.
    आणि जवळ नसला तरी विरहाची सुंदरता फक्त तुम्हालाच जाणवते.

    सकाळच्या धावपळीच्या वेळेत ट्राफिकमध्ये नाही अडकलात तर! न आढेवेढे घेता कॅज्यूअल मंजूर झाली तर!
    आमच्या कोकणातल्या चाकरमान्यांना गणपतीमध्ये गाडीची तिकीटं आणि शिमग्याला सुट्टी मिळाली तर!
    अर्थातच जग सुंदर असतं!

    चित्तथरारक डिटेक्टिव्ह कथा सुंदर असते, मनाला भिडणारी कविता सुंदर असते.
    चुकून आलंच मित्राच पत्र तर तोच काय, पुढचे अनेक दिवस सुंदरच असतात!

    एकूण काय, तर  जग सुंदर आहेच, आपला चष्मा तेव्हढा स्वच्छ हवा..
    —
    आदित्य साठे
    २५-०५-२०२४ 

    For my other posts, follow this trail…

  • दोस्त…

    दोस्त…

    दोस्त….

    आज तुम्हारी बड़ी याद आ रही है।
    अब याद भी नहीं की आखरी मिले कितना समय गुजर गया।
    पर वो याद आज भी ताजा है,
    जब पहली बार हम मिले थे।
    वैसे ये कहना झूठ ही होगा की,
    उस मुलाकात का हर पहलू मुझे याद है।
    लेकिन कुछ बारीकियां दिमाग में जैसे के तैसी बैठी है।
    हमारी माताएं दोस्त थी, हमारी दोस्ती होना तो लाजमी था।
    लेकिन दोस्ती निभाना हमारा अपना निर्णय।
    जिस पर सालों से हम कायम है।

    मां की उंगली थामे होती हुई अपनी मुलाकाते
    आगे पाठशाला की रह पर चल पड़ी।
    हर रोज कॉपी, किताबों में मिली,
    धूप में क्रिकेट खेलते ग्राउंड में पकी दोस्ती
    और गहरी होती गई।

    फिर आया वो मकाम,
    जब रोज साथ में चलते रास्ते में एक मोड़ आया।
    जिंदगी की रह पर चलने का समय आया।
    तुमने अपना रास्ता चुना और मैंने अपना।

    मुलाकाते अब रोज नहीं होती।
    अब सालाना दशहरा – दिवाली की छुट्टियों में मिलना होता है।
    ना, ऐसी बात नही है के मैं बिल्कुल जस्बाती हूं,
    और हमेशा पुरानी यादों को लेकर रोता रहता हूं।
    पर कभी कभार, कुछ गाने, कोई चित्र, कोई खुशबू,
    ले जाती है मुझे अतीत के सफर पर।
    आज वैसे ही, तुम्हारी बड़ी याद आ रही है।
    जब आज सुबह मैंने देखा,
    दो माताएं अपने अपने बच्चों को गोद में उठाए बड़े मजे से बतिया रही थी…

    —
    आदित्य साठे
    २२-०५-२०२४

    For my other posts, follow this trail…

  • The lie of knowing you completely

    Recently a very old friend of mine was bluffing about some stupid thing and spontaneously I reacted, “Stop bluffing dude, I know you completely.” We often think that we know the person inside out and the same will never fail to surprise us with a very different side which we have never seen before. Even after so many shocks and surprises, we never stop believing in knowing someone completely. But this isn’t only about humans around us.

    Today I want to talk about knowing the place completely. I am working at Centre for Development Studies and Activities (CDSA), Pune for past three years and roam around our campus daily. You all might have seen various shades of the campus and its natural beauty through my camera on many social media platforms. I strongly believed that now I know the campus completely. But yesterday, I was working a bit longer than my usual hours to finish a presentation for today.

    When I was almost done with the work, I set out to the clubhouse to meet our executive director. As I was passing by one of our classrooms, The reflections of setting sun and the trees on another side of the courtyard on the door panels of classroom caught my eyes. It was a bit dark as the lights in the courtyard were yet to lit up. Orange shades on the horizon creating a silhouette of trees on foreground was such a mesmerizing sight. The setting of door, landing and the steps in front of were giving the cinemascope perspective to the entire scene. I stood by the steps enjoying the scene for a couple of minutes. I clicked a picture on my phone and moved on to the clubhouse for work.

    A post shared by aditya (@adisjournal) on

     

    But while riding back home from the office, I couldn’t ignore the falseness of this feeling about knowing my office place completely. It has been three years, I spend my entire day at this place, still, this campus never fails to provide a new frame of beauty to enjoy every now and then. Even though the features, objects, buildings are the same. I see them every day. But, clouds in the sky, a pouring rain or rays of the setting sun, compels me to watch and enjoy the scene created by nature. Today I have come to terms with the fact that the feeling of knowing someone or something completely is just an illusion.

  • बीता वक़्त…

    sand-hourglass-black-and-white-450x300

    जो वक़्त बीत गया..
    वो गुज़र क्यूँ नहीं जाता … ! 

    हे शब्द नक्की कोणाच्या डोक्यातून आले हे मला माहिती नाही पण आज सकाळी सकाळी मैत्रिणीच्या फेसबुक वॉलवर हे वाचलं तेव्हापासून माझ्या मनात घोळत राहिलं आहे. तिनी परवा “सुखन” मध्ये ऐकलं तेव्हा पासून तिच्या डोक्यात काय भुंगा फिरतोय माहिती नाही पण मला मात्र यावर लिहिल्याशिवाय राहवत नाहीये. आपण म्हणतो की गेलेला वेळ परत येत नाही. पण एका अर्थानी मला हे खूप चुकीचं वाटतं. एकदा वेळ हातून निसटला कि पुन्हा तो क्षण जागून जे वागलो ते बदलता येत नाही मान्य. आपण क्षण जगला की त्याच्या आठवणी होतात हेदेखील तितकंच सत्य आहे.

    अशाच ओळी कित्येक वेळा ऐकल्या आहेत; अवधूत गुप्तेच्या “आना दोबारा” च्या सुरुवातीला – “बीता हुवा पल, कभी गुजरता नाही. वोह सेहमा हुवासा बैठा रेहता ही, रास्तेके किसी पिछले मोडपर” इतक्यावेळा ऐकून पण हे विचार तेव्हा कधी आले नाही मनात पण आज या दोन ओळी वाचल्या, आणि जणू बांध फोडून विचार वाहायला लागले आहेत. गंमत आहे न? हातून निसटतं पण आहे आणि नाही पण. सारे मनाचे खेळ. काही काही सोडायला तयार नसतो बापडा. पुन्हा जगता येणार नाही म्हणून रेकॉर्ड करून ठेवतो सगळं. मग पाऊस आला, एखादा जुनं ओळखीचं गाणं लागलं, कुठलासा वास आला, एखादी ओळखीची तारीख असली, की हे महाराज जाणार आणि या गोष्टींशी जुळलेल्या आठवणी काढून बसतो. एखादी आजी जशी नातवांचे फोटो बघत बसेल न ती परदेशी स्थायिक झाली की, अगदी तसाच. त्यांचे पार तान्हेपणापासूनचे फोटो बघताना येतील नं, तेच भाव असतील बहुदा त्याच्या चेहेऱ्यावर. शेवटी तेही तुमचं आमचं मानवी मनच ना, हेही हवं तेही हवं करता करता काही तरी सुटतंच की. तसेच काही क्षण सुटून जातात. “वो अभागे पल तो बीतते भी है और उसी वक़्त गुजरते भी है”

    काही आठवणी असतात अत्तराच्या कुपीत जपलेल्या. या सुगंधी आठवणी मनाच्या फार फार जवळच्या बरं सारखं उघडून अत्तर शिल्लक आहे की नाही बघत बसलेला असतो हा. पण काही आठवणी मात्र तापावरच्या कडू औषधाच्या बाटलीत बंद करून ठेवलेल्या असतात. कडू औषध नको असतं कधी आपणहून पण हटकून घ्यावच लागतं न कधी आलाच ताप तर. अर्थात सगळ्याच बाटल्या काही कायम राहत नाहीत. प्रत्येक गोष्टींना expiry date असतेच न. तशा या आठवणी पण काळानुसार मनाच्या हातून पण निसटून जातात. आणि मगच खऱ्या अर्थानी “बीता हुवा वक्त गुजरभी जाता है”

    फोटो: इंटरनेट वरून साभार…

  • जिव्हाळा: रुटीनचं प्रोटीन

    4220418366_8831793983_b

    कुठल्याशा रविवारची एक निवांत सकाळ, अंथरुणातून उठण्यापासून साऱ्यालाच एक निवांतपणाची किनार होती. सकाळच्या कॉफीबरोबर कुठलेसे पुस्तक वाचावे म्हणून मी माझ्या पुस्तकांच्या खाणांवर नजर फिरवत होतो. दोन तीन वेळा सारे खण धुंडाळून झाले आणि नजर स्थिरावली ती व. पुं. च्या ‘महोत्सव’ वर. व. पुं. चे कुठलेही पुस्तक घ्या, अगदी कुठलही पान उघडा आणि वाचायला लागा. बऱ्याच वेळा त्या पानावरच्या एखाद्या ओळीशी मन अडकत. अडकत ते कळलं नाही म्हणून नाही तर मन त्यावर विचार करत बसतं म्हणून. सारखं सारखं त्या वाक्याशीच येऊन थांबतं दोन दोन दिवस. रविवारचा निवांत दिवस, अन व पुंचे पुस्तक म्हटल्यावर आजचा दिवस या चिंतन वाक्याशिवाय कसा राहील? “जिव्हाळ्याचा स्पर्श झाला की रुटीन पण प्रोटीन होतं.” इतकं साधं सोपं वाक्य पण माझं मन गेले कित्येक तास या वाक्याशीच घुटमळतय.

    अगदी लहानपणापासून आपलं आयुष्य एका ठराविक दिनक्रमाला बांधलेलं असतं. शाळेत असताना रोजची शाळा, त्या नंतर शिकवण्या, घरी आल्यावर गृहपाठ, हे सारं कमी असतं म्हणून की काय आजकाल वेगवेगळ्या छंदवर्गांच खूळ निघालंय. इतकं सारं केल्यावर दमला भागला जीव जेवून कधी झोपी जातो हे पण कळत नाही. शिक्षण आटोपून नोकरी लागली कि वेगळ्या दिनचर्येला सुरुवात. सकाळचे कामाला जा, ऑफिस मध्ये आपले तास भरेपर्यंत काम करा, संध्याकाळी कट्ट्यावर, नाक्यावर मित्रांसोबत टंगळमंगळ करा, घरी आले की थोडं फेसबुक ट्विटरवर सोशल व्हा, जेवा अन झोपा. संसारी लोकांचे तर वेगळेच तंत्र, त्यांना आपल्या अर्धांगासोबत करायच्या कामांची वेगळी यादी तयार असतेच. महिन्याची महिन्याला बिले भरा, वाणसमान भरा, एक न अनेक. आणि एकदा रुटीन म्हटलं की त्याला चिकटून कंटाळा हा आलाच पाहिजे.

    पण याच रुटीनला जिव्हाळ्याचा स्पर्श झाला की सारं कसं एका क्षणात बदलून जातं. रोज त्याच वाटणाऱ्या कंटाळवाण्या गोष्टी पण कराव्याशा वाटतात. मग तो जिव्हाळ्याचा स्पर्ष आईच्या मायेचा असुदे, किंवा प्रेयसीच्या हास्याचा असुदे. एखाद्या छंदामागे पिसाटून लागणे पण काहींसाठी ह्या प्रोटीनच काम करतच. कानावर पडलेले छान संगीत किंवा अचानक पुन्हा वाचनात आलेले जुनेच पण आपले आवडते पुस्तक,    कित्येकदा आपल्या नकळत अशा प्रोटीनचं काम करत असतं. कुणासाठी हौसेने लावलेली गच्चीतील बाग तर कुणासाठी संध्याकाळचा नदी किनारा, दिवसभर काम करून शिणलेल्या एखाद्यासमोर प्रेमाने आलेला चहा कॉफीचा मग, किंवा ध्यानी मनी नसताना त्याने तिच्यासाठी आणलेला जुईचा गजरा अशा छोट्या छोट्या गोष्टी, दिवसेंदिवस त्याच गोष्टी करून आलेला कंटाळा, शिणवठा किती नकळत चुटकीसरशी पार दूर पळवून नेतात नाही?

    अगदी एखादा दिवस जरी असं प्रोटीनयुक्त गेला तरी पुढे आठवडाभर आपण तोच रोजच्या त्याच कामाच्या ओझ्याला आपण अगदी आरामात ओढून नेतो. कांटाळवाण्या रुटीनला या प्रोटीनची चरचरीत फोडणी मिळाली की आयुष्य एकदम लज्जतदार होऊन जातं. माझं प्रोटीन मला या अक्षरांमध्ये सापडतं, तुमचं प्रोटीन कशात दडलंय?